Jan Timman - John Kuipers

‘Ik trof in die jaren Hein Donner eens in de wandelgangen van het IBM-toernooi. Behalve hij en ik was er op dat moment niemand aanwezig. Hij liep daar met een sigaret, hield halt, nam nog een laatste trek en trapte toen zijn sigaret uit op het tapijt. 

Hij keek me daarbij veelbetekenend aan. Dat vond ik heel goed, dat trok me heel erg aan. Ik stond stil, keek naar Donner en dacht: ja, het is goed om beroepsschaker te zijn, dan doe je gewoon zulke dingen. Andere mensen doen dat niet.’

Jan Timman wérd beroepsschaker, de beste die Nederland ooit heeft gehad. De dromerige jongeman met de wilde haardos liet de collegebanken links liggen en trok de wereld in. Eerst met twee vrienden, toerend in een busje door Europa, schakend om geld. Daarna alleen.

Zijn ster bleef rijzen. Van Mexico tot Moskou, van Mar del Plata tot Jakarta, overal vierde Jan Timman successen. Of leed hij nederlagen die het sterk meelevende thuisfront in rouw dompelden. 

Alle grote schaaktoernooien van de wereld won hij, twee keer bereikte hij de finale van de kandidatenmatches om het wereldkampioenschap. Alleen de laatste, zo vaak gedroomde stap werd nooit gezet.

De Geest van het Spel vertelt niet alleen het verhaal van een unieke schaakcarrière met alle triomfen en tragedies. Deze fascinerende biografie schetst ook een tijdsbeeld van de periode in de vorige eeuw toen wij anders naar de wereld gingen kijken (en de wereld naar ons). 

Het was een tijd waarin een schaker niet alleen de sterren van de hemel speelde, maar ook een bon-vivant kon zijn die verkeerde tussen kunstenaars en schrijvers.

Het is het leven van Jan Timman, die ooit door een restauranthouder in Montpellier werd begroet als ‘De man van de geest’. Een man die trouw bleef aan zijn lijfspreuk: Je moet altijd doen waar je zin in hebt.

John Kuipers (1955) is journalist. Hij publiceerde gedichten, fictie en non-fictie, o.a. in 'Pure Thrillers' en 'MATTEN'. Voor deze biografie voerde hij vele openhartige gesprekken met Jan Timman en tientallen personen in diens omgeving, en steunde hij op een enorm archief, opgebouwd in meer dan 30 jaar.